Thị trường UPCoM chính thức triển khai và đi vào hoạt động từ ngày 24/6/2009, đã mở ra một thị trường giao dịch mới, có sự tổ chức và quản lý của Nhà nước, bên cạnh thị trường niêm yết hiện được vận hành tại SGDCK Tp. HCM và SGDCK Hà Nội. Qua 1 năm hoạt động, thị trường UPCoM đã được triển khai theo đúng phương án đã trình Thủ tướng Chính phủ và được Bộ Tài chính phê duyệt tại Quyết định 3567/QĐ-BTC.
Để tiếp tục hoàn thiện và nâng cao hiệu quả hoạt động của thị trường UPCoM, trên cơ sở đánh giá tình hình thị trường và ý kiến của các công ty thành viên, bên cạnh các đề xuất về việc điều chỉnh khung pháp lý, SGDCK Hà Nội phối hợp với Trung tâm LKCK Việt Nam đã kiến nghị một số giải pháp về mặt nghiệp vụ và được Bộ Tài chính, UBCKNN chấp thuận, cho phép áp dụng trên thị trường UPCoM như mở rộng thời gian giao dịch, giảm điều kiện đăng ký giao dịch, thay đổi phương thức giao dịch và một số quy định cụ thể khác.
Sau khi hoàn tất công tác chuẩn bị, SGDCKHN chính thức áp dụng một số điều chỉnh đối với thị trường UPCoM kể từ ngày 19/7/2010, cụ thể như sau:
1. Điều kiện ĐKGD:
- Là chứng khoán của CTĐC theo qui định tại Điều 25 Luật Chứng khoán không niêm yết tại SGDCK;
- Là chứng khoán đã được đăng ký lưu ký tại TTLKCK;
- Bỏ điều kiện CTĐC phải được 01 thành viên cam kết hỗ trợ
2. Các trường hợp tạm ngừng giao dịch chứng khoán ĐKGD: bỏ trường hợp “Tổ chức ĐKGD kết thúc hợp đồng cam kết hỗ trợ với tổ chức cam kết hỗ trợ mà chưa ký hợp đồng cam kết hỗ trợ với tổ chức thay thế”.
3. Thời gian giao dịch: thời gian giao dịch hàng ngày từ 8h30 đến 15h00, thời gian nghỉ giữa phiên từ 11h30 đến 13h30.
4. Phương thức giao dịch:
- Áp dụng phương thức giao dịch khớp lệnh liên tục (KLLT) thay thế phương thức giao dịch thỏa thuận điện tử
- Phương thức giao dịch thoả thuận thông thường được giữ nguyên (gọi chung là phương thức thoả thuận).
5. Đơn vị giao dịch:
- Giữ nguyên quy định về đơn vị giao dịch đối với phương thức thoả thuận
- Áp dụng đơn vị giao dịch đối với phương thức giao dịch Khớp lệnh liên tục là 100 cổ phiếu hoặc 100 trái phiếu;
6. Giá tham chiếu: Giá tham chiếu của cổ phiếu đang giao dịch là bình quân gia quyền của các giá giao dịch thực hiện theo phương thức KLLT của ngày giao dịch gần nhất trước đó.
7. Xử lý lỗi sau giao dịch: Việc xử lý lỗi sau giao dịch được thực hiện theo nguyên tắc lệnh giao dịch của khách hàng được chuyển thành lệnh giao dịch tự doanh của thành viên gây ra lỗi. Trong một số trường hợp đặc biệt, SGDCKHN và TTLKCK xem xét và thực hiện loại bỏ kết quả giao dịch của giao dịch lỗi.
Việc áp dụng các thay đổi kể trên không nằm ngoài mục tiêu xuyên suốt trong việc xây dựng và phát triển thị trường UPCoM là mở rộng thị trường có tổ chức, thu hẹp thị trường tự do. Việc mở rộng thời gian giao dịch, có giờ bắt đầu cùng với thị trường niêm yết là tạo điều kiện cho nhà đầu tư thuận tiện tham gia trên cả hai thị trường và đáp ứng nhu cầu giao dịch linh hoạt của nhà đầu tư trong ngày giao dịch. Việc giảm thiểu điều kiện đăng ký giao dịch là một bước để tạo điều kiện cho tất cả các công ty đại chúng có thể đăng ký tham gia thị trường UPCoM. Tuy nhiên, Sở vẫn khuyến khích việc CTCK cam kết hỗ trợ Cty đăng ký giao dịch, và các hợp đồng cam kết hỗ trợ hiện hành không bị ảnh hưởng. Việc thay đổi phương thức giao dịch sang khớp lệnh liên tục nhằm làm tăng sự sôi động của thị trường, tăng tính thanh khoản cho chứng khoán và từ đó tăng tính hấp dẫn của UPCoM, thu hút được sự tham gia của ngày càng nhiều doanh nghiệp và nhà đầu tư.
Tổng quan về thực trạng thị trường UPCoM hiện nay:
- Quy mô đăng ký giao dịch: tăng từ 10 doanh nghiệp tham gia khi mở cửa thị trường lên 81 doanh nghiệp hiện đang đăng ký giao dịch trên thị trường UPCoM với tổng giá trị ĐKGD gần 8.000 tỷ đồng theo mệnh giá. Các doanh nghiệp trên thị trường UPCoM khá đa dạng về quy mô hoạt động, ngành nghề kinh doanh và trong số đó nhiều doanh nghiệp có kết quả kinh doanh rất khả quan. Trong số đó có khoảng 15 công ty có quy mô vốn trên 100 tỷ đồng, trong đó đặc biệt CTCP Dầu khí Nhơn Trạch có vốn điều lệ 2.560 tỷ đồng, CTCP Thủy điện miền Trung có VĐL 688 tỷ đồng, CTCP Đầu tư Dầu khí Sao Mai – Bến Đình với mức VĐL 500 tỷ đồng...
- Quy mô giao dịch: Giá trị giao dịch chứng khoán bình quân tăng từ 4 tỷ đồng/phiên lên 13 tỷ đồng /phiên. Đặc biệt, có phiên giao dịch UPCoM giá trị giao dịch lên tới 86 tỷ đồng. Giá trị thị trường của các cổ phiếu giao dịch trên thị trường UPCoM tính đến ngày 15/7/2010 là gần 14.000 tỷ đồng.
Bên cạnh những vấn đề về nghiệp vụ mà HNX có thể chủ động cải tiến để tăng tính hấp dẫn cho thị trường, SGDCK Hà Nội cũng đã kiến nghị với các cơ quan quản lý có một số giải pháp cụ thể như sau:
- Tiếp tục đôn đốc các công ty đại chúng tuân thủ theo quy định tại khoản 1 Điều 52 Luật Chứng khoán về việc thực hiện đăng ký lưu ký chứng khoán tập trung tại TTLKCK.
- Tăng cường chế tài xử lý các trường hợp công ty đại chúng vi phạm nghĩa vụ đăng ký công ty đại chúng với UBCKNN và đăng ký lưu ký chứng khoán tập trung tại TTLKCK.
- Tăng cường giám sát chặt chẽ và xử lý vi phạm công bố thông tin đối với các công ty đại chúng chưa niêm yết.